نمایش

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف – دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف –علم افشا

مسافرت به ایران

آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

از زمانیکه ایران جلب توجه سیاحان خارجی را نموده ، متجاوز از هزار جلد کتاب سفرنامه در باره کشور ما

نوشته شده است که بعضی از آنها بمناسبت تسلط زیاد نویسنده به نوشتن و اطلاع او بجزئیات زندگانی مردم

ایران ، ارزش خاصی دارد ، مانند سفرنامه های شاردن و تاورنیه).

در اوایل سلطنت قاجاریه ، چند نفر از سیاحانی که با یران آمده و سفر نامه ای از خود بیادگار گذاشته اند

نقاش نیز بوده اند و باین مناسبت، و مخصوصا بجهت آنکه صنعت عکاسی در آن مواقع رواج نداشته ، سفر

نامه آنان بیشتر جلب توجه مینماید .

من جمله از این سیاحان نقاشی بنام پرنس الکسیس سولتی کف

میباشد که کتاب حاضر را نوشته و بیست پرده بدیع از آثار کلک خود در این کتاب آورده است.

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف

الکسیس سولتی کف در سال ۱۸۲۸ میلادی که، مطابق با سالهای

۱۲۰۳ – ۱۲۰۰ قمری و سالهای ۱۲۱۹ – ۱۲۱۷ شمسی است ، مسافرتی بایران میکند.

در این زمان محمد شاه قاجار بر اریکه سلطنت تکیه زده وحاجی میرزا آقاسی صدراعظم ایران بوده است ،

ناصر الدین میرزا ولیعهد در تبریز اقامت داشته و میرزا ابوالحسن خان » معروف به «ایلچی » از درباریان نزدیک

شاه، و میرزا مسعود ، وزیر امور خارجه ایران بوده است.

الکسیس سولتی کن، که بحضور تمام این اشخاص باریافته، تصاویری بیاد کار گذاشته است که گذشته از آنکه

قیافه حقیقی آنان در آنها نمایانده شده ، طرز لباس پوشیدن و مخصوصا ابنیه ای که در آنها زندگی می کرده

اند برما معلوم گردیده و شرحی را که سولتی کف از مسافرت خود بایران میدهد هر گاه ضمیمه این تصاویر

کنیم ضرب المثل چینی را که میگوید .

یک تصویر جای هزاران کلمه را میگیرد » بخاطر می آورد.

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف

سولتی کف ، در نقاشی خیلی بیشتر از نویسندگی مهارت داشته و همین ذوق نقاشی بوده است که او را

بآشنائی با « الفسکی به که بکشیدن آثار شرقی متمایل بوده است کشانیده ، و بهمین جهت است که

مولتی کف در مسافرتی که بهندوستان میکند طرح های مجموعه ای

از لباس های مرسوم در آن کشور را تهیه مینماید و آن مجموعه را در پاریس بچاپ میرساند.

سولتی کف ، مانند بعضی از مسافران چون تاورنیه یا شاردن این

سعادت را نداشته است که سری بشهر

های اصفهان و شیراز یا مشهد بزند و آثار معماری و کاشی کاری

و نقاشی ومقرنس کاریهای موجود در این

شهر ها را ببیند.

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف

عماراتی که در این شهر ها امروز موجب تعجب کسانیست که سراسر جهان مترقی را دیده اند، در آن روزها

قطعا درنظر یک نفر نقاشی مانند او جلوۂ حقیقی خود را مینمود . کسیکه در یک اطاق آینه کاری بتمام دقائق

وظرائف آن متوجه شده (صفحه ۶۰ کتاب حاضر) ولذت میبرد، و از انعکاس پر تو یک شمع ضعیف در آینه ای

کوچک چشمش

محظوظ میشود ، در مقابل کاشی کاری های اصفهان و عمارات زیبای آن شهر ، که هنوز در آن زمان دست

تخریب بر آنها دراز نشده بود ، قطعا مسحور میشد .

تهرانی را که مولتی کف دیدار کرده و وصف آنرا مینماید شهری بوده است که تازه بعنوان پایتخت تعیین شده

بود ، وحتی ابنیه دوره ناصرالدین شاه را نداشته.

پیداست چنین شهری نمیتواند جلب نظر نقاشی که سالها

انتظار دیدار مشرق را داشته است بکند .

نقاشی که در تصور خود صحنه هائی مطابق خوانده ها و شنیده

های خود می پرداخته

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف

وباقدرتی که تسلط نقاشی باو داده بوده است پرده های مجلل از زندگی مشرق تخیل مینموده است .

گذشته از این ، سولتی کف راه بنفایس موجود در ایران نیافته ومخطوطاتی را که در کتابخانه های مختلف

خصوصی بوده است و نیز مرقعات زیبا و نقاشی های بهزاد و رضای عباسی و آقا رضای کاشانی و غیره را که

بتفرقه وجود داشته است ندیده ، و باین دلیل نمیتواند کما هوحقه اظهار نظر نماید.

در آن زمان مردم نتیجه های ذوقی و هنری خود را بیشتر وقف مشاهد متبرکه و قبور اعاظم دین و طریقت و

ارشاد مینمودند و چون رسوم و سنن موجود اجازه نمیداده است غیر مسلمانان به این امکنه قدم بگذارند ،

بالطبع ساخته ها و پرداختندهای دست صنعتگران ماهر ، که تأثیر علاقه بمذهب قدرت ایجاد هنرمندی آنان را

افزایش خاصی می بخشیده ،

از دید سولتی کف مستور مانده است .

جای تردید نیست که ایرانیان بعد از صفویه بمناسبت وقایع ناگوار پی در پی کمی بظواهر زندگی بی علاقه

شده بودند و بالنتیجه ساختمانهای مجلل در شهر ها دیده نمیشده است و همین مسئله نیز سبب شده

است

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف

که سولتی کف، که در راه ها بیشتر با مردمان عادی توانسته است ملاقات کند ، در این دیدار کوتاه خود از

ایران بیش از آنچه نوشته است ندیده.

داستان مسافرت سولتی کف به ایران خالی از اشتباهات لفظی وتعبیرات نابجا نیست و کژی و کاستی دارد

ولی همانطوری که در مقدمه این بیان ذکر شد ، اهمیت سفر نامه او بتصاویری است که در بر دارد وما

بواسطه مسافرتی که نویسنده اش با قبول مشقات زیاد بایران نموده است ، توانسته ایم تصاویری زنده و

جاندار از زمانی که هنوز صنعت عکاسی در ایران رواج نداشته است در دست داشته باشیم .

اما مخصوصا از

نظر اینکه در زمان محمد شاه مسافران بسیاری با یران نیامده اند سفرنامه او برای اینکه وضع حقیقی راه ها

و شهر های ایران دوره سلطنت قاجاریه و تا حدی وضع در بار ایران را بما نشان میدهد ،

دارای اهمیت خاصی

میگردد .

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف

ه

و در دوره طفولیت خویش ، آقای « ارلفسکی ها را شناخته بودم،

او یکی از بهترین نقاشان صاحب سبک ما

بود ، که مدتی در قفقاز اقامت گزیده بود و موضوع های شرقی را بر دیگر موضوعها ترجیح میداد و خود را

بدانها مشغول میداشت.

یقین دارم که این آشنائی در اشتیاق من بنقاشی ومعرفت بشرق سهمی دارد.

در

همان زمان موضوع سفارتی مهم که بایستی از ایران به «سن پترسبورگ» ؟ بیاید پیش آمد. نمیتوانم بگویم

در تمام مدتی که این سفارت برای پیمودن راه گذراند با چه بیصبری دقایق را میشمردم بالاخره رسید.

• روزی

زمستانی و مه آلود بود. نزدیک به سه ساعت بعدازظهر ، هنگامیکه شفق شروع میشود ، پس از انتظاری

طولانی و تبناک ، در کنار پنجره ای از خانه ما ، که بر کرانه نوای ۲ باز میشد ، سرودی جنگجویانه از پاسداران

اسب سوار شنیدم . هنوز آن سرود در گوش من طنین انداز است . از دور دو هیکل عجیب دیدم که با نوسانی

مخصوص پیش میآمدند. دو پیل چکمه پوش

که بطرزی حیرت انگیز بنقش ونگار آراسته و با پارچه پوشیده شده بودند

با حرکتی آرام در پیشاپیش یساولان راه میرفتند.

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف

بنظرم آمد مظهری از دنیای دیگری می بینم . دو سیاه حبشی ، که از مخمل یراق دوزی شده بطرزی با

شکوه لباس بر تن داشتند ، بر اسبانی کف بر دهان آمده

بدنبال آنها می آمدند. سپس دوازده اسب سرکش ، که تقریبا همه آنها خاکستری و هدیه فتحعلی شاه به

امپراطور روس الکساندر بودند ، آمدند.

و دهنه اسبها در دست ایرانیانی بود که جامه سیاه بر تن داشتند و

پیاده راه میپیمودند و از سر مائی که بانان رنج میداد چهره هائی سخت عبوس داشتند. یک دسته اسب سوار

ایرانی که تمام آنان از زری و شال کشمیری که بر تن داشتند ، میدرخشیدند ، بنظر آمد. این دسته قبل از

کالسکه طلای سلطنتی قرار داشت.

در کالسکه هشت اسبه ، که غلامان ویساولان اطراف آنرا گرفته بودند ، میرزا ابوالحسن خان سفیر ، با جبه

کشمیر سفید و ستاره الماس و حمایل سبز و نشان آفتاب دیده میشد .

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف

از خط سیر « پترسبورگ» تا « اوروخ»، سخنی بمیان نمی آورم. نام اوروخ چندان جالب نبود و گوئی آن محل

لیاقت همین نام را داشت.

خوشبختانه در آنجا موفق شدم اطاقی چوبین و خالی بدست آورم ، زیرا

میخواستند مرا درجائی منزل دهند که در آن یک زن وسه بچه بودند .

شب آن روز ، درد یکاترینو گراد »۲،

این اشتباه را کرده بودم که تسلیم اراده ظالمانه میزبان خود شده بودم؛

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف

مردی لنگ ، که پس از آنکه در بزرگ منزلش را بروی من با عنف بست ، از بدجنسی برای خود این تفریح را در

نظر گرفت که به تمام پرسش های من پاسخی منفی بدهد.

از او خواهش کردم که حاکم محل را از ورود من

آگاه سازد. جواب داد : « ساعت یازده و نیم شب ! دیگر حاکم را تا ساعت

هفت صبح نمیتوان دید. » وچون با تندی تاکید نمودم که کاغذ های مرا برای او بفرستند ،

باسستی گفت : «

آه ، اینجا مثل جاهای دیگر نیست. شاید شما فردا و پس فردا و چند روز دیگر ، مجبور شوید صبر کنید. که میداند ؟ »

اضطراب مرا خوب میتوان درک کرد . باو گفتم : « این امر امکان پذیر نیست. این مسافرت را من بدستور دولت

خود انجام میدهم.»

گفت : « بنظرم حتما امید هم دارید که اسبهای پستی در اختیار شما گذارده شود ؟ از اینجا ببعد دیگر پست

نیست. تمام شد ، دیگر هیچ نیست. باید اسب کرایه کرد. یک رأس هم در شهر پیدا نمیشود .»

دانلود کتاب مسافرت به ایران – آلکسی دمیتری یویچ سالتیکوف

دانلود رایگان کتاب مسافرت به ایران – یویچ سالتیکوف

در مقابل این موانع چه باید کرد ؟ مجبور شدم تا صبح در خانه این جابر وحشتناک صبر کنم. اما با وجود ترس از

برانگیختن کسی که سرنوشت من در دست اوست ، تقاضا نمودم که مرا بجای ساعت هفت ،

ساعت شش بنزد فرماندار ببرند و آنچه بسیار باعث تعجب من شد این بود که حاکم را لباس پوشیده یافتم .

متاسف بود از اینکه کاغذ های خودرا شب هنگام برای او نفرستاده ام .

فورا ملتزمینی در اختیار من گذاشت

، اسبها بزودی حاضر شدند ، و پس از صرف صبحانه ای مفصل در مقابل نارضائی کامل سایر مسافران ، که به

سعادت من غبطه میخوردند حرکت نمودم .

در اوروخ، که پس از پیمودن سی « ورست» با سختی و زحمت با همراهان خویش ، برای خوابیدن توقف کردم

، ستارۂ اقبال من

و..