نمایش

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری – دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری – علم افشا

کتاب اول
گویندگی وفن بیان

درجستجوی زبان معیار
پدرم عالم و دانشمند نبود، اما با سواد و کارمند دولت بود. شعر و ادبیات را هم دوست داشت و شب ها بر

ایمان کتاب می خواند. از شاهنامه و گلستان و حافظ گرفته تا هزار و یک شب، امیر ارسلان، مختارنامه و رمان

های تاریخی، روزنامه و مجله هم می خرید و می خواند. مادرم تنها سواد قرآنی داشت و هر دو نفر اصلا

تهرانی بودند.

بزرگ تر که شدم از خواندن شعر و رمان لذت می بردم. هفته ای چند کتاب کر ایه ای را تمام می کردم، غیر

از مجله و کتاب های شعر. هنوز هم حافظ و فرودسی و سعدی و مولانا و نظامی و … برای من عزیز ترین

اند. پس از گرفتن دیپلم جذب رادیو زاهدان شدم و بیشتر از سالی در آن مرکز همه کار کردم؛ گویندگی،

نویسندگی، بازیگری، کارگردانی، تهیه کنندگی، گزارشگری، حتى صدابرداری. (در مراکز و شهرستان ها

چنین بود) برای خدمت سربازی به تهران برگشتم و به رادیوی نیروی هوایی آن روزگاران راه یافته، باز بیشتر از

سالی در آن رادیو همه کار کردم. با مرگ پدر از سربازی (پس از ۶ ماه خدمت) | معاف شدم. در فروردین ۱۳۴۲

به رادیوی ایران واقع در میدان ارک رفتم. از من تست صدا ضبط نمونه صدا) گرفتند و از اول اردیبهشت همان

سال گوینده رادیو ایران شدم، کاری که آرزویش را داشتم و عاشقش بودم و هنوز هم هستم. بیشتر از هر

کار دیگر.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

ماه ها فقط اعلام برنامه میکردم بعد اجازه گویندگی در برنامه های ساده تر را به من دادند. مدتی بعد خواندن خبرهای کوتاه (سه دقیقه ای) و پس از آن

خبرهای مشروح و برنامه های ادبی، فرهنگی، عرفانی و اجتماعی، مانند کاروان شعر و موسیقی، برنامه

فرهنگ مردم، برنامه خانه و خانواده و غیره هنوز اخبار از برنامه های تولیدی جدا نشده بود. به من واگذار شد.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

اینها قسمتی از کارهای من بود. مهم تر و با ارزش تر از آن، آشنایی با بزرگان و پیشکسوتان رادیو، و کار کردن

در کنار ایشان بود، بعضی هایشان به سرای باقی رفته اند که خدایشان قرین رحمت کناد.

بسیار مدیون نامدارانی هستم؛ مانند: عزیز اله حاتمی، ابوالقاسم انجوی شیر ازی، احمد سروش، مهدی

سهیلی، پژمان بختیاری، مهدی اخوان ثالث، دکتر ضیاء الدین سجادی، نعمت الله قاضی، محیط طباطبایی و

بسیاری دیگر که ذهن و اندیشه مرا با اصول فن بیان و دقایق و رموز گویندگی رادیو، به ویژه شعر و ظرایف آن

آشنا کردند و فن بیان و شگردهای درست خواندن شعر را از من دریغ نکردند.

نکته ای که باید دانست آنکه؛ هیچ برنامه ای بدون نظارت، کنترل و باز شنوایی، پخش نمی شد. چندین استاد

مبرز دانشگاه مسئول کنترل برنامه ها قبل از پخش بودند.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

برنامه ها را با دقت می شنیدند و برای آن گزارش

هایی «نقدگونه» می نوشتند و کار گویندگان، نویسندگان، بازیگران، تهیه کنندگان و

حتی کیفیت مصاحبه ها، گزارش ها، صدابرداری، کارگردانی و موسیقی برنامه ها را هم نقد می کردند و

نقاط قوت و ضعف و درست و اشتباه هر برنامه را می نوشتند.

اداره نظارت بر اساس این نقدها، موارد را به

هر یک از همکاران برنامه، گوشزد می کرد.

مدیریت رادیو هم این نقدها را می خواند و تصمیم لازم را می

گرفت؛ از اصلاح موارد غلط، تا ضبط دوباره برنامه، به این ترتیب هر برنامه خود وسیله آموزشی می شد و

گوینده را آزمون و هدایت می کرد.

پس از ادغام رادیو و تلویزیون بنابر سیاست زمان، گویندگان خبر از گویندگان سایر برنامه ها جدا شدند. من هم

برای کادر خبر انتخاب شدم؛ خواندن خبر های ساعت های ۶، ۷، ۸، ۹ و ۱۰ بامداد با من بود. (خبرهای ساعت

۷ و ساعت ۸ بامداد مشروح و با همکاری گویندگان دیگر بود).

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

من که شیفته ادبیات بودم یکی دو سال بعد، از قسمت خبر جدا شدم و دوباره به ضبط برنامه های ادبی،

فرهنگی، عرفانی و اجتماعی پرداختم.

در همان سال ها هم به تحصیل ادامه می دادم. گرچه همیشه در

حال آموختن بوده ام و هر چه را که به فن بیان و گویندگی مربوط می شد و به آن مدد می رساند، می

خواندهام، (چه به صورت رسمی و چه آزاد) از تقطیع شعر و صنایع بدیعی گرفته تا زبان شناسی، ارتباطات،

جامعه شناسی و ادبیات. البته در حد بضاعت خود که هنوز هم ادامه دارد.

– آنچه دریافته ام تازه قطره ای از

اقیانوس است.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

پس از انقلاب یک سالی در پخش بودم، بعد به تولید رادیو (میدان ارک)| آمدم و گوینده برنامه های ادبی،

فرهنگی و عرفانی شدم، مانند: برنامه در انتهای شب، برنامه سیمای فرز انگان، برنامه های ویژه شهادت و

ولادت معصومین و از این دست…

حدود بیست سال پیش، دانشکده صدا و سیما برای آموزش درس فن بیان گویندگی و مجری گری از من

دعوت کرد. ابراهیم مکی از استادان دانشکده

(کارگردان و سناریست) استاد راهنمای من برای ارائه پایان نامه تحصیلی ام در دانشکده هنرهای دراماتیک با

موضوع فن بیان و گویندگی بود. پایان نامه تحصیلی بر اساس جزوه ای که سال ها قبل از آن، از سوی دفتر

فنی انتشارات و رادیو چاپ شده و به گویندگان داده بودند، تهیه شده بود، به اضافه یادداشت هایی که در طول

سال ها جمع آوری و تدوین کرده بودم و حاوی اطلاعات و راهنمایی های بزرگان و برنامه سازان رادیو بود.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

آن زمان «دفتر فنی» چنین جزوه ها و کتابهایی را که از منابع خارجی به ویژه بنگاه سخن پر اکنی «بی بی

سی» ترجمه می شد و با همکاری کارشناسان رادیو و افزودن اطلاعات زبان شناسی و فن بیان فارسی

تکمیل شده بود، چاپ می کرد و به همه گویندگان، هنرپیشگان، تهیه کنندگان، نویسندگان و برنامه سازان

برای مطالعه و استفاده میداد که بسیار مفید و آموزنده بود.

(جزوه گویندگی و فن بیان را چند سال پیش

مجددا یکی از همکاران که بیشتر در حرفه دوبلوری فعالیت داشته و دارد، بدون هیچ تغییری و به نام خود

گردآوری و تألیف !! کرد)

زبان مهم ترین و کامل ترین وسیله ارتباط بین انسانها، و انتقال دانش، | تجربه و فرهنگ میان اقوام و نسل

های مختلف است. از دو صورت زبان که «مکتوب» و «ملفوظ» باشد، صورت ملفوظ یا گفتاری آن برای ارتباط

های آوایی در اجتماع، گفتگوها و حتی بحث و جدل ها به کار می رفته، ولی وظیفه انتقال دانش و تجربه،

صدور فرمان های حکومتی، عقد قراردادها و مانند آن بر عهده صورت مکتوب زبان بوده است.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

زبان به کمک

گونه مکتوب یا نوشتاری، پیوندی مستمر بین گذشته و حال و آینده انسانها برقرار کرده | است.

است.

تا قبل از اختراع رادیو و تلویزیون دانشمندان و فرزانگان هر زبانی، برای تبیین، ترویج، ماندگاری و انتقال

فرهنگ و تمدن خود به دیگران و به نسل های آینده به گونه مکتوب زبان روی آورده، از این گونه، برای ایجاد و

حفظ این پل ارتباطی بهره می گرفته اند. لذا به راحتی، می توان پذیرفت که همه اصول، ضوابط، قواعد و

دستورها، حتی آر ایش های کلام، بیشتر برای صورت مکتوب زبان وضع شده باشد، زیرا صورت ملفوظ زبان را

آزاد، گذرا و غیر ماندگار می دانسته اند.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

بعد از اختراع رادیو، به گونه ملفوظ زبان که تنها وسیله ارتباطی در این رسانه است توجه بیشتری شد و هر

چه زمان گذشت اهمیت آن بیشتر احساس گردید، چنانکه کم کم برای استفاده از گفتار در رادیو و سپس

تلویزیون صاحب نظران و استادان زبان، قوانینی وضع کردند و کم کم به اصولی رسیدند، که اکنون آگاهی از آن

را یک تخصص می دانند و میگویند این نکات و رعایت آنها در فن گویندگی، در روند کامل شدن ارتباط و انتقال

دقیق و درست پیام ها، بسیار مهم و لازم است.

گویندگی رادیو در همه جای دنیا حرفه تازه ای است، ولی در ایران با سابقه در خشان فرهنگی و داشتن

گنجینه های بی همتای ادبی، اعتبار و ارزش ویژه ای دارد و باید به این نکته توجه کنیم که از این جهت ایران و

زبان فارسی همیشه حرف هایی برای گفتن دارد. و با کشورهایی بدون سابقه درخشان چند هزار ساله

فرهنگی و ادبی، قابل مقایسه نیست.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

پایه و اساس فن بیان و گویندگی، ارتباطهای کلامی و گفتار است و زبان و کلام در هر سرزمین، خاص همانجا

و تابعی از فرهنگ، تمدن، آداب و رسوم آن است و ایران و زبان فارسی از جهت سخنگویان بر جسته،

نویسندگان بزرگ و شاعران فرهیخته و آثار ارزشمند آنان در جهان ممتاز است.|

سخنگویان هر زبانی از دستور زبان و شیوه آوایی و تلفظی زبان خود اغلب به صورتی ناخود آگاه استفاده می

کنند و ذهن و مغز آنها تمام اطلاعات زبان را

که در خود ذخیره کرده در زمان حرف زدن و نوشتن، از روی عادت به کار می برد. البته کمتر کسی به آن توجه

دارد و جواب «چرا»های زبان را میداند. مگر کارشناسان و اهل تحقیق)

دانسته ها و اطلاعات ذهنی، عادت های رفتاری و چگونگی فعالیت های مغزی، چون از ناخودآگاه به سطح

آگاهی آورده شوند و تنظیم و تدوین گردند، دانش آن کار خواهد شد.

در دانشکده صدا و سیما با اتکا به سال ها کار گویندگی و کسب تجربه و جمع آوری اطلاعات لازم از بزرگان و

ادیبان رادیو، به اضافه مطالب علمی جزوه ای که ذکرش رفت، کار آموزش را آغاز کردم.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

برای درس دادن، باید هم دانست، هم توان انتقال این دانسته ها را پیدا کرد. باید با شاگردان ضمن ارائه

اطلاعات علمی و نظری، کار سازنده و عملی هم داشت و به آنچه گفته می شود عمل کرد. قبلا در چند دبیر

ستان، ادبیات درس داده بودم و با کلاس درس آشنایی و انس داشتم.

برای پاسخ دادن به سؤال ها و «چرا»های فراوان هنر جویان باید مطالعات خود را بیشتر و گسترده تر می

کردم و بر اساس آن در گفتار و شیوه های

گویندگی خود دقیق میشدم و آنها را به سطح آگاهی می آوردم تا بتوانم کم کم به دانش بیان معیار و

گویندگی ایده آل برسم، دانشی که بتواند قاعده و قانون بشود، عقل و منطق و تجربه آن را بپذیرد و پاسخ

چراها به درستی بدهد:

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دستور بیان»، مانند: بیان حرف ربط… یا پیوند «واو» با دو آوای «و» و «أ» و درنگ بی آوای «» (ویرگول) که فصلی از کتاب حاضر را در بر می گیرد؛ با قانون های استثناها و اختیارهای گوینده .

در هر جلسه کلاس، در دانشکده و پس از آن در کلاس های دیگر موضوع ها و پرسش ها و نکته های تازه ای

در ذهن خود می یافتم. در پی یافتن پاسخ آنها از تمام کتاب هایی که میشناختم نت برداری می کردم و از

کنار هم

گذاشتن آنها به نتایج جالب توجهی می رسیدم. و می توانستم مرتب از ناخودآگاهم و از آنچه که «توانش

زبانی» خوانده می شود کمک بگیرم و حاصل آنها را یادداشت می کردم. بخش هایی از این کتاب ثمر؛ همان

پژوهش ها و یادداشت ها است.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دو سال پیش، پس از گفت و گو با آقای دکتر خجسته معاونت صدا و آقای دکتر جوادی مدیر کل اداره تحقیق و

توسعه صدا، برای نوشتن کتابی در «فن

بیان و گویندگی» دست به کار شدم و به تنظیم و تدوین و مرتب کردن یادداشت هایم پرداختم.

بعضی یادداشت ها، درست و کامل بود، ولی بعضی دیگر که طی آن مواردی به صورت طرح و نظریه تنظیم

شده بود، باید درباره شان پژوهش میکردم و از دانش زبان شناسی و کتاب های زبان شناسان و ادیبان در

جهت اثبات آنها کمک می گرفتم که گاه به اصلاح و حتی تغییر آنها منجر می شد و چون به برداشت و نتیجه

تازه ای می رسیدم، با اصول زبان شناسی، ارتباطات و ادبیات مطابقت میدادم تا از اشتباه و استنباط غلط و

نادرست پرهیز شده باشد. که البته باید اعتراف کنم که هنوز هم در آن جای حرف بسیار است !!

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

با دوست عزیزم آقای اکبر رشیدی که به دانش و آگاهی او اطمینان داشتم درباره ویرایش کتاب صحبت کردم و

با صلاحدید او پس از تهیه و تدوین هر فصل، آن را برای ویرایش در اختیارش می گذاشتم و پس از اصلاح و

ویرایش نسخه ای را به مرکز تحقیق و توسعه و نسخه ای را هم برای تحریر میدادم.

گر چه بعضی مطالب را می توان در کتاب هایی که در فهرست منابع آمده یافت، اما نتیجه گیری و برداشتی

که از آنها شده، تازه است و پیش از این صورت نگرفته است و چون دقیقا در جهت اهداف کتاب یعنی فن بیان

گویندگی و زبان یا بیان معیار است، می توانم بگویم که گویندگان و به طور کلی علاقه مندان را از خواندن

چندین کتاب دیگر (با مطالب پر اکنده) بی نیاز
می کند.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

در فصل های کتاب گاه مطالبی به مناسبتهایی تکرار شده اما چون تأکیدی بر نکته های طرح شده قبلی

است، فعلا ترجیح دادیم به همان صورت باقی بماند، تا در چاپ های بعدی..

هر کجا که از کتابی یا نویسنده ای مطلبی آورده یا نقل قولی شده سعی کرده ام که مستند باشد و نام

نویسنده و کتاب حتما قید شود. |

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

نکته ها و مطلب های ناگفته و نانوشته فراوان دارم که اگر عمری باقی بود، در فرصتی دیگر به آنها خواهم

پرداخت. این اولین گام در این مسیر است

بیان معیار) و قطعا بعدها، و پس از من هم دیگران، آن را ادامه خواهند داد. | و در همین جا از همه صاحب

نظران و استادان تمنا میکنم از راهنمایی های خود دریغ نورزند و مرا راهنمایی کنند تا در چاپ های بعدی

اشتباه ها را اصلاح نمایم. هدایت و انتقاد آنان را از جان و دل پذیرا هستم.

در گذشته گویندگی و مجری گری، گرچه به ظاهر دو کار متفاوت است، ولی اغلب به عهده یک فرد بود.

بعضی برنامه ها زنده و بعضی تولیدی بودند. در یک بخش خبر می خواندیم، در برنامه ای گویندگی می کردیم

و در برنامه ای دیگر مجری و گرداننده میز گرد بودیم، حتی در صورت لزوم برای تهیه گزارش هم می رفتیم.

اکنون به دلایل متعدد این روال به هم خورده است.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

بررسی و پژوهش در این مورد، خود یک فصل کامل خواهد شد. تفاوت کار گوینده، هنر پیشه و دو بلور فیلم

ها و سریال ها نیز، باید به صورتی اصولی و از جنبه های هنری، روانی و فیزیکی بررسی و شناخته شود و

چندین مورد دیگر، که همه آنها می ماند برای بعد. همچنین در باره لهجه معیار در کنار لهجه های محلی و

اقلیمی (که حتما باید بر آنها توجه کافی شود و در همه مراکز رادیویی و تلویزیونی برنامه هایی به لهجه و بیان

آنجا وجود داشته باشد و نیز بسیاری مطالب دیگر…

زبان در گویندگی همچون رنگ در نقاشی است. هیچ نقاشی بی نیاز از بکار بردن رنگ ها، شناخت دقیق رنگ

ها، ترکیب رنگ ها و دانش رنگ

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

رنگ شناسی) نیست. هیچ گوینده ای هم، نمی تواند به هنر گویندگی دست یابد، بدون شناختن کامل زبان،

آشنایی با ارکان و دستگاه های زبان، بیان درست واژهها و ترکیب ها (زبان فارسی چون زبانی ترکیبی است،

اهمیت

ترکیب بیشتر است)، لحن مناسب هر پیام، لهجه معیار، رعایت درنگها، | تکیه ها (تکیه هجا و تکیه کلام)،

تعلیق ها، مکانیزم صدا، تنفس صحیح و بسیاری نکات دیگر که در تفهیم مفاهیم و اطلاع رسانی، نقش

اساسی دارند.

زبان ملی هر سرزمینی برای صاحبان آن همچون کشورشان عزیز و ارجمند است و گوینده از جمله پاسداران

و نگهبانان زبان و از حافظان استقلال و حاکمیت ملی است.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

گوینده زبان فارسی باید بر همه دقایق و ظرایف بیانی این زبان تسلط داشته باشد و اگر نه همه، حداقل

بسیاری از آثار بزرگان ادب و فرهنگ زبان فارسی را یک بار خوانده باشد و به بهانه ناشیانه و بی منطق

«مجری» بودن شانه از زیر بار دانستن ها خالی نکند.

کتاب حاضر اولین گام در ارائه نکته های اساسی راجع به زبان و بیان فارسی است. بیان معیار برای رادیو و تلویزیون.

مکانیزم صدا و شیوه های صداسازی و چگونگی آن و به طورکلی گویندگی در رادیو و تلویزیون را در کتاب دوم تقدیم خواهم کرد.

کتاب سوم با توجه به کتاب ارزشمند استاد ابوالحسن نجفی (غلط ننویسیم) | نام «غلط نخوانیم» را خواهد

داشت با تمام توضیحهای لازم و دلایل انتخاب تلفظ واژه ها در رادیو و تلویزیون برای گویندگان.

رادیو و تلویزیون قدرت نفوذ خارق العاده ای در خود دارد که نمی توان از

تأثیر آن چشم پوشید.

دانلود کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

دانلود رایگان کتاب گویندگی و فن بیان – غلامعلی امیر نوری

گاه آنچه از زبان گویندهای شنیده می شود اثرش از چندین مقاله بیشتر است.

از آنجا که گوینده همچون پاسدار و نگهبان زبان و مرزهای آن و از حافظان این سرزمین فرهنگی است، بر

عهده مدیران و مسؤلان فرهنگی سازمان صدا و سیما است که گویندگان را در انجام این وظیفه سنگین یاری

کنند و از تربیت و آموزش آنها غفلت ننمایند و آنها را از هر جهت (مادی و معنوی) کمک کنند. تا

و..