نمایش

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف – دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف – علم افشا

پدران و پسران

ایوان تورگنیف

ترجمه از روسی

مهری آهی

کتاب پدران و پسران که ترجمه فارسی آن اینک به حضور خوانندگان محترم تقدیم می گردد، از شاهکارهای

مهم ایوان تورگنیف است و از جمله رمان هایی است که در زمان خود بحث ها و کشمکش های فراوان در

عالم أدبی و اجتماعی روسیه ایجاد نموده است.

هرچند داستان کتاب بسیار ساده و مربوط به زندگانی و جامعه اواسط قرن نوزدهم روسیه است، یعنی

بستگی تام با افکار و احوالی دارد که خواننده ایرانی کمتر با آنها مأنوس می باشد، با این همه گذشته از

علاقه ای که شخصأ به این اثر ادبی داشتم، مقام بلند تورگنیف و رمان او در ادبیات روسی و اروپایی، اینجانب

را بیشتر در امر ترجمه پدران و پسران ترغیب کرد. لکن با تمام دلبستگی که به این کتاب دارم، باید اذعان کنم

که ترجمه آن را به فارسی کاری دشوار یافتم، چه مصمم بودم جملات و تعبیرات نویسنده را حتی الامکان در

کمال أمانت به زبان فارسی برگردانم و شیوه کلام وی را تا آنجا که ممکن باشد «عینا» به فارسی ادا کنم تا

سبک فکر و سخن نویسنده بیشتر به حال خود محفوظ بماند.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

رعایت دقت در ترجمه موجب شده است که اولا کلماتی مانند «لوس» و «رو در و اسی» و تلوتلو» در متن

فارسی به کار رود، که معمولا با زبان ادبی ما مغایرت دارد و حال آن که این قبیل الفاظ به زبان ادبی اروپاییان نه

تنها لطمه ای وارد نمی آورد بلکه حالتی طبیعی و خودمانی به آن می دهد و زبان ادبی ایشان را از صورت

کتابی خشک و بی روح بیرون می آورد.

ثانیا جملات و کلمات لاتین و فرانسه و آلمانی که در اصل روسی کتاب زیاد به کار رفته است، در ترجمه غالبا به

فارسی برگردانده شده و فقط در مواردی که آن کلمات برای نشان دادن زبان نارسای متکلم و فرنگی مابی او

لازم بوده عینا نقل شده است. نیز در مواردی که الفاظ مزبور از جمله اصطلاحات علمی و ادبی متداول

محسوب می گردد، مانند الفاظ

درام»، «رئالیزم» و «رمانتیزم»، صورت اروپایی عینا حفظ شده است و فقط در یکی دو مورد که جمله خارجی

معنی خاصی نداشته است مثلا شعری بوده و با تکیه کلامی که ترجمه آن به کلی بی معنی می نموده

است به ناچار حذف شده است.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

ثالثا در بعضی موارد جملات توصیفی طویل روسی که به فارسی چندان خوش آیند نیست برای حفظ دقت

کلام عینا به فارسی نقل شده و امید است که خواننده محترم هنگام مطالعه داستان نکات مزبور را که قطعا

به سلاست و روانی بیان ادبی فارسی لطمه می زند در نظر داشته باشد.

ضمنا چون تورگنیف برخلاف تولستوی و داستایوسکی، کمتر معروف هموطنان عزیز است، شرح حال

مختصری از زندگی این نویسنده مشهور و آثار ادبی او را در مقدمه کتاب مفید شمردم.

* * *
ایوان سرگیویچ تورگنیفا در ژانویه ۱۸۱۸ در ولایت آریول به دنیا آمد. پدر او سرگی ایوانویچ از خانواده های بسیار

قدیمی و اصیل روسیه محسوب می شد و شخصا چندان ثروتی نداشت. اما ما در ایران که زنی بسیار

مستبد و سنگدل بود از خانواده متوسط اشرافی و بسیار ثروتمند بود.

کمی پس از تولد ایوان، پدر او از خدمت نظام برکنار شد و با خانواده خود در قریه زیبای سپاسکوی که متعلق

به زنش بود مستقر گردید و به این ترتیب ایوان از طفولیت در محیط آرام و دلفریب طبیعت بزرگ شد.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

به مناظر زیبا و پهناور آن خو گرفت و با قوانین و مراسم زندگانی اشراف و مالکان روس و رفتار ایشان با رعایا و

زیر دستان خویش آشنایی حاصل کرد.

وأروارا پترونا لوتوینوا، مادر ایران، که زنی مستبد و خشن بود و اراده ای قوی و مردانه داشت در زندگانی

زناشویی چندان خوشبخت نبود و پیوسته نسبت به شوهر خویش که افسری بازنشسته، و مردی خوش

اندام و بسیار بلند قد و پهلوان بود حسادت فوق العاده می ورزید و انتقام رفتار سرد و خشونت آمیز شوهر را

از رعایا و زیردستان خود می گرفت و بر تمام خانواده و املاک شخصأ حکمفرمایی می کرد و از این راه حس

استبداد و جاه طلبی خویش را تشفی میداد.

خاطره زندگانی و تجربیات کودکی در روح حساس و پرشور ایوان اثری محو نشدنی باقی گذاشت و بعدها هم

سرچشمه الهام نوشته های وی گردید. ایوان نه تنها عشق به طبیعت آرام و مه آلود دهات روسیه را برای

همیشه در دل خود حفظ کرد و مناظر زیبای آن را مانند نقاشی زبردست در حکایات و رمان های خویش به

رنگهای مختلف جلوه گر ساخت، بلکه در بسیاری از داستانهای خود از شخصیت خارق العاده مادر خویش

استفاده نمود و استبداد بی نهایت او را در کمال خلوص و مهارت توصیف کرد و منعکس ساخت.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

در سال ۱۸۲۷ خانواده تورگنیف ده سپاسکوی را به منظور زندگانی در مسکو ترک کرد. ایوان برای ادامه

تحصیلات و تربیتش به یکی از شبانه روزیهای خصوصی سپرده شد. در سال ۱۸۳۳ وی با تخیلی قوی و علاقه

ای مفرط به ادبیات وارد دانشگاه مسکو گردید. این دانشگاه در آن ایام، با وجود مخالفت شدید دولت وقت،

محل بحثهای سیاسی و اقتصادی جوانان بود و تورگنیف هم در اثر آمیزش با رفقای جوان دانشکده قوای خود

را در بحث های علمی و نظری پرورش داد و از طرفداران جدی حکومت جمهوری شد. پس از یکسال

تحصیل در دانشگاه مسکو، ایوان تورگنیف به دانشکده ادبیات پترزبورگ، که اعتبار علمی قوی تری داشت

منتقل گردید. مانند سایر جوانان آن دوره، ایران نیز تحت تأثیر فلسفه آلمان که به روسیه رخنه کرده بود قرار

گرفت و از مریدان گوته و هگل گردید.

در سال ۱۸۳۶ پس از اتمام دانشکده ادبیات پترزبورگ، ایوان بنا بر تشویق مادرش عازم برلن شد و به تحصیل

فلسفه هگل که در آن زمان شهرتی بسزا داشت مشغول شد.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

پس از چهار سال تحصیل و اقامت در برلن و آشنایی با فلسفه و ادبیات جدید اروپا،

تورگنیف در سن ۲۲ سالگی به مملکت خویش مراجعت نمود از بازیافتن ده زیبای سپاسکوی و زندگانی در آن

بی نهایت خشنود گردید. ایوان که عاشق طبیعت و ادبیات و شکار بود از مشاهده آن همه مناظر دلفریب و

احساس سکوت شاعرانه زندگانی راحت و آرام اربابی لذت فراوان می برد

با قد بلند و هیکلی چون پهلوانان که از پدر به ارث برده بود، ایوان دلی بسیار نازک، روحی لطیف و شاعرانه، و

اراده ای بسیار سست داشت. از اوان جوانی یعنی از سن پانزده سالگی زندگانی عاشقانه خود را شروع و

به تشویق مادر خود، که او را به حد پرستش دوست می داشت، دلبران بسیار انتخاب نمود ولی هرگز جرئت

ازدواج با هیچ کس را نیافت و در نتیجه بی تصمیمی خویش، برای همیشه، در زندگی یکه و تنها ماند.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

تورگنیف در تمام عمر خود به هیچ شغلی نپرداخت. پس از اتمام تحصیلات و مراجعت از آلمان، بی میل نبود

که در دانشگاه به تدریس فلسفه مشغول شود، ولی به زودی منصرف شد و شغل دیگری هم هرگز انتخاب

نکرد. مادرش که آرزوی زندگانی در کنار او را داشت، او را به بیکاری ترغیب می نمود و می گفت: اگر می

خواهی بیکار باشی، بیکار باش. به هر نحو و در هر کجا که مایلی زندگی کن… اگر علاقه به نوشتن و گردش و

شکار و مسافرت داری، چه بهتر. کسی که مانع نیست. زمستان را در پترزبورگ به تفریح و تماشای تیاتر

بپرداز، در بهار به ده مراجعت کن… در تابستان با هم مسافرت خواهیم کرد، پاییز هم به شکار مشغول شو.

زندگی را بر وفق مراد خویش بگذران و بگذار ما هم در کنار تو زندگی کنیم…

لیکن زیستن با مادر و ناظر ظلم و استبداد بی کران او بودن، برای ایران نامطبوع و بسیار

دشوار می نمود و تورگنیف جوان برای شرکت در زندگی اجتماعی پایتخت، عازم پترزبورگ شد و مدتی در آنجا

اقامت گزید. غالبا در مجالس مهم و باشکوه پایتخت برای خوش گذرانی حضور می یافت و در انجمن های ادبی

آنجا شرکت می جست و از بحث و گفتگو با منتقد معروف روسیه یعنی بلینسکی هم غافل نبود و محضرش

را مغتنم و نظرش را صائب میشمرد و اوقات فراغت را به نوشتن اشعار و حکایات و نمایشنامه مصروف می

نمود.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

در آن زمان، یعنی در سالهای ۱۸۴۰ و ۱۸۶۰ دو دسته مهم در پترزبورگ حاکم بر افکار ادبی و اجتماعی مردم

بودند

۱- اسلاو و فیل ها که معتقد به حفظ فرهنگ قدیم روسیه و زندگانی آباء و اجدادی بودند. اینان از کلیسای

ارتدکس و حکومت تزاری و قانون بندگی رعایا پشتیبانی می کردند و با کاپیتالیزم و فرهنگ مغرب زمین که کم

کم به روسیه نفوذ می کرد، مخالفت شدید میورزیدند و آن را محکوم به فنا می دانستند. کارهای پتر کبیر را

مذمت می کردند و بیش از هر چیز به جمع آوری قصص و روایات قدیمی روسی همت میگماشتند و عقیده

راسخ داشتند که روسیه به کمک خداوند، علمدار فرهنگ و زندگانی فرخنده جدیدی در دنیا خواهد شد

۲- طرفداران فرهنگ مغرب زمین که لزوم تغییرات اساسی را در زندگانی اجتماعی و ادبی و سیاسی روسیه

حتمی می دانستند. این دسته باکمال قوا در رهایی دهقانان از بردگی تلاش می نمودند و معتقد بودند که

روسیه از اروپای غربی عقب مانده تر است و باید از فرهنگ و تمدن جدید آن استفاده نماید.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

تورگنیف با آشنایی نزدیکی که به فرهنگ و زندگانی آلمان داشت، البته با این دسته دوم موافق تر بود اما

هرگز در صف ایشان در نیامد و با بزرگان هر دو قوم آشنایی و دوستی نمود.

در سال ۱۸۴۳ حادثه ای رخ داد که در تمام زندگانی تورگنیف مؤثر افتاد و آن حادثه این بود که اپرای ایتالیایی

پترزبورگ، که مدتی تعطیل بود، در زمستان این سال مجددا افتتاح گردید و در میان آوازه خوان هایی که برای

بازی در این اپرا به پترزبورگ آمده بودند، زن

جوانی بود موسوم به پولین و یاردو که اصلا ایتالیایی و زوجه رییس اپرای ایتالیایی پاریس بود. پولین به هیچ

وجه نمی توانست در زمره زنان زیبا درآید، با این همه صدای دلربای بی نظیرش، وی را در تمام اروپا مشهور

ساخته بود و بسیاری از نویسندگان معاصر وی، از قبیل آلفرد دو موسه، هاینریش هاینه و ژرژ ساند و غیره یا

دلداده اش بودند و یا از دوستان نزدیکش.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

تورگنیف جوان نیز، پس از شنیدن آواز و دیدن بازی پولین، برای همیشه دل به او باخت

و تا آخر عمر، روز اول نوامبر را که به آن زن هنرمند معرفی شده بود، یاد می کرد و جشن می گرفت. از این

پس زندگانی تورگنیف بستگی تامی با زندگانی و هنر پولین پیدا می کند به طوری که برای مصاحبت با وی،

تورگنیف مقر زندگانی خود را به پاریس که محل اقامت دایمی خانواده ویاردو بود، انتقال می دهد و با تمام

خانواده و یاردو از بزرگ و کوچک طرح رفاقت و الفت میریزد، و پس از این آشنایی هر چند سال یکبار برای

مدتی نسبتا کوتاه به وطن خویش مراجعت می نماید تا به کارهای ملکی خویش رسیدگی کند و نوشته های

خود را منتشر سازد و برای کتاب های جدید خویش توشه نوینی از زندگانی روسیه فراهم آورد.

تورگنیف معاصر ژرژ ساند، فلوبر، گنکور، آلفونس دوده، مریمه، زولا و موپاسان بود و با همه ایشان آشنایی

نزدیک داشت و در مجالس ادبی آنان پیوسته شرکت می کرد و یکی از ارکان مهم آن به شمار می رفت و به

خصوص با فلوبر که سلیقه ادبیش با سلیقه ادبی او بسیار متجانس بود، دوستی صمیمانه داشت.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

ایوان تورگنیف روز سوم سپتامبر ۱۸۸۳ در اثر مرض قلبی، که سه سال تمام او را رنج و عذاب داد، در منزل

پولین و یاردو جان سپرد.

جسد وی با احترام خاص به روسیه حمل گردید. هنگام نقل جنازه جمعیت کثیری برای خداحافظی با جسد

بی جان وی در گار پاریس حضور یافت و دو نفر از نویسندگان فرانسوی نیز نطق هایی در مدح و توصیف

نویسنده پیر روسی ایراد نمودند.

در پترزبورگ نیز از کالبد بی روح تورگنیف چنان استقبالی به عمل آمد که بنا بر قول

در پترزبورگ نیز از کالبد بی روح تورگنیف چنان استقبالی به عمل آمد که بنا بر قول مورخین، کمتر نظیر آن دیده

شده و می توان گفت که پس از تشییع جنازه پوشکین، تشییع جنازه تورگنیف در بین نویسندگان قرن نوزدهم

روسیه از همه تماشایی تر بوده است. از طرف حکومت وقت اعلامیه ای در مدح تورگنیف پخش گردید و حتی

از طرف زندانیان سیاسی که در زندان های مختلف روسیه بودند تاج گلی با این کلمات: – «از اشخ

اص فانی به شخص ابدی» به روی تابوت وی گذاشته شده بود.

بدین ترتیب دشمنان تورگنیف فقط پس از مرگ او در مقابل نبوغ وی سر تسلیم فرود آوردند و به پاس خدماتی

که کرده بود عیب او را به هنرش بخشیدند.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

ایوان تورگنیف که در نویسندگی شهرت جهانی دارد و از رهبران مکتب ناتورالیزم روسیه است، زندگانی ادبی

را از سال های اول دانشکده شروع نمود. اوان جوانی او، یعنی بیست و پنج سال اول قرن نوزدهم، مصادف

با رواج و شهرت مکتب رمانتیزم در روسیه است و ایران که از طفولیت به شعر و روایات علاقه مفرطی داشت،

از همان ابتدای جوانی با این نهضت جدید آشنایی پیدا کرد و تحت تأثیر اصول و افکار رمانتیزم قرار گرفت.

اشعار متعددی که وی قبل از سال ۱۸۴۰ سروده است تقلیدی بود از ژوکوسکی و دیگر شاعران | رمانتیک، و

نمایشنامه ستنوا که از نوشته های دوره دانشجویی وی در پترزبورگ محسوب می شود تقلیدی است از

مانفرد بایرون، شاعر انگلیسی، که در ثلث اول قرن نوزدهم شهرت و محبوبیت فوق العاده ای در روسیه

داشته است.

نمایشنامه مذکور هرچند حائز اهمیت ادبی نمی باشد اما موجب شد که پلتنف ۳، استاد دانشگاه پترزبورگ

که از جمله منتقدین ادبی هم به شمار می آمد نویسنده جوان را پس از انتقاد مفصل، با انجمن های مهم

فرهنگی و اشخاص مشهور ادبی آشنا سازد.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

از سال ۱۸۴۰ تورگنیف دست از غزلیات و افکار رمانتیک برداشت و بیشتر متوجه حقایق زندگی شد. در حکایات

وی علایم تأثیر پوشکین ولرماتنف و به خصوص گوگل نمایان شد، اما کم کم با نوشتن داستان هایی که بیشتر

وصف حال ملاکین و اعیان و اشراف وقت و یا شرح زندگی تاریک و محنت بار رعایا و دهقانان روس بود سبک

بدیع و خاصی در آثار خود به وجود آورد.

اولین اثر قابل تورگنیف، یعنی یادداشت های یک نفر شکارچی شامل سلسله حکایاتی بود که بین سنوات

هزار و هشتصد و چهل و هفت تا هزار و هشتصد و پنجاه و یک

در مجله سورمنیک (معاصر) چاپ می شد. این اثر نام نویسنده را معروف کرد و وی را در صف نویسندگان

مشهور عصر خود قرار داد.

موضوع داستان های کتاب مزبور بسیار ساده بود و بستگی تأمی با زندگانی دهات روسیه تزاری داشت.

قهرمانان این داستان ها به هیچ وجه افسانه ای و یا تخیل آمیز نمی باشند و در

نظر انسان چون مردمی زنده و حقیقی که غالبا در اثر اجرای قوانین ظالمانه مالکیت آن دوره، از هستی افتاده

باشند جلوه می کنند. این حکایات، که به زبان سلیس ادبی نوشته شده است، غالبا بسیار موجز و مشتمل

بر قطعات توصیفی بسیار لطیف از طبیعت است.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

با انتشار این کتاب، تورگنیف از یک طرف عشق خوانندگان جوان را به خویش جلب کرد و از طرف دیگر نظر

مراقبت دولت را به خود معطوف نمود. رییس سانسور وقت به جرم آن که اجازه چاپ و نشر این کتاب را داده

بود از کار خود معزول شد و نویسنده جوان هم تحت نظر شهربانی قرار گرفت.

در دهه پنجم قرن نوزدهم، تورگنیف به نوشتن نمایشنامه های خود و یک سلسله حکایات مطول پرداخت که

همگی از حیث دقت در احوال نفسانی قهرمانان بسیار جالب توجه است. نمایشنامه های مذکور با این که

سبک جدیدی در نمایشنامه نویسی روسی پدید آورد و راه را برای نمایش های چخوف باز کرد، به واسطه

کثرت مکالمه و قلت حرکت و عمل، مقام مهمی را احراز نکرد. لیکن داستان های اخیر نویسنده که غالبا

وصف حال جوانان اعیان ده نشین بود، شهرت زیادی به دست آورد و از جمله نوشته های جالب نویسنده

محسوب می شود. آسیا، فاوست، عشق نخستین، یادداشت های یک فرد زیادی و مکاتبه، از جمله داستان

های طویل و معروف این دوره است.

دانلود کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

دانلود رایگان کتاب پدران و پسران – ایوان تورگنیف

پهلوانان این داستان ها نمونه جوانان اعیان و تحصیل کرده قرن نوزدهم اند، که به واسطه کثرت مطالعه و

تعمق در زندگی به عیوب اجتماعی خود واقف أند، اما فاقد تصمیم و قدرت عمل و اجرای اصلاحات می

باشند.

در سال ۱۸۵۶ اولین رمان تورگنیف به نام رودین در مجله سورمنیک (معاصر) به چاپ رسید. رودین که نام

پهلوان کتاب است، از نجبای جوان و مترقی و تربیت شده ای بود که ذکرشان هم اکنون گذشت. وی دلی

پرشور، تخیلی قوی و تحصیلاتی خوب داشت و در بحث های فلسفی و نظری بسیار قوی مینمود، اما در

جامعه، خود را موجودی زاید و بی مصرف می دید. با وجود افکار بلند و روح شاعرانه خود، رودین در برابر وقایع

و پیش آمدهای زندگی پیوسته زبون و بیچاره به نظر می رسید و هرگاه پای تصمیم در کار بود،
و..