نمایش

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی – دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی – علم افشا

کتاب اگرمارکس و پاپ نبودند دکتر شریعتی
اگر پاپ و مارکس نبودند

اگر پاپ و مارکس نبودند، هم فلسفه ی تاریخ به گونه ای دیگر تدوین می شد و هم نهضت عدالت خواهی و

ضد طبقاتی و ضد استثماری و گرایش وجدان عصر ما به سوی سوسیالیسم

و نفی نظام سرمایه داری در جهان، که در این یک قرن گسترش یافته

و جهت فکری عام روشن فکران جهان را مشخص ساخته است، به گونه ای دیگر طرح می شد .

در اروپا، پاپ که مظهر نیروی مذهب و وارث تاریخ مذهب تلقی می شد،

مذهب را به صورت یک نظام فکری متحجر و ارتجاعی، و در عین حال، وابسته به دیگر طبقات حاکم، یعنی

زورمندان و زرمندان ساخته بود

و طبیعی است که مذهب نقش توجیه وضع موجود و تسکین توده های محروم و جانشین کردن بهشت موعود

در اذهان مردم، به عنوان جبران جهنم موجود در زندگی آنان باشد.

چنان که همه ی استعدادهای متعالی انسانی، چون فلسفه و عقل و منطق و هنر و ادبیات و علوم، چنین بود .

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

پس از رنسانس، که عقل و علم آزاد شدند و ملتهای اروپایی از سلطهی حکومت

امپراتوری پاپ نجات پیدا کردند و استقلال خود را به دست آوردند و به سرعت رشد پیدا کردند

و به جای فئودال های پراکنده، ملتهای نیرومند تشکیل شدند

و به جای تقلید و تکرار کلمات قصار قدما و علم و عقل، به کشف و عقل پرداختند،

خودبه خود روح آزادی خواهی و روشن فکری و بینش علمی و منطق علمی جدید

در برابر نیروی مذهب جهت گیری کرد و مذهب رسمی هم در برابر آن به مقاومت پرداخت.

رشد بورژوازی هم که اساسا با روح زیبایی و خیر و معنویت و تعالی وجودی و ارزش های

متعالی اخلاق انسان مغایر است و با پول پرستی بیش تر دم ساز است

تا خداپرستی، این جهت گیری ضد مذهبی را تقویت کرد.

به خصوص که نمایندگان نهضت علمی و فکری پس از رنسانس، روشن فکرانی بودند که

از میان طبقهی متوسط، یعنی بورژوای نوپای اروپا برخاسته بودند.

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

طبیعی است که هم از نظر روح طبقاتی با روح مذهب بیگانه بودند و حتی از آن بیزار بودند،

و هم از نظر طبقاتی به این دلیل که نظام فئودالیتهای قرون وسطی را عقب می راند، به ویرانی آن همت

گماشته بودند

و مذهب رسمی موجود، رؤسای فکری و فرهنگی آن نظام بوده، طبعا با مذهب نیز در افتادند .

در همین حال ماشین وارد شد و سرمایه داری تجاری و کارگاهی، بدل به سرمایه داری صنعتی شد

و تمرکز سرمایه ها و تمرکز کارگران را پدید آورد و تمایز صفاتی را مشخص تر و رویارو تر کرد

و قدرت تولیدی شگفت ماشین، که در دست سرمایه دار بود،

هم بر اساسش افزود و هم بر میزان بهره گشی از نیروی کار کارگران،

و در نتیجه ضریب استثمار طبقاتی را چند برابر کرد و تضاد طبقاتی را فاحش تر.

و در نتیجه، جنگ طبقاتی بسیج افکار آزاد و وجدانهای عدالت خواه علیه استثمار و ماشینیسم

و سرمایه داری و نجات طبقه ی کارگر، که هر روز بیش تر استقلال و آزادی خود را از دست میداد

و حتی
ماهیت انسانی خود را می باخت

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

و به صورت شیئی در می آمد و ابزاری متصل به دستگاه های عظیم ماشین،

که بر خلاف حتی دهقان قدیم، هیچ نداشت و تنها نیروی کارش را می فروخت و مزد آن را می گرفت.

آن هم فقط به میزانی که بتوانند نیرویی را که ماشین از او گرفته است، برای روز دیگر جبران کند .

درست مثل فقرایی که هیچ ندارند و برای سیر شدن، خون خود را می فروشند و در عوض یک کوپن غذای

چرب به آنان می دهند

تا تنشان خون شود و بار دیگر بفروشند و این تکرار، نامش زندگی است.

در چنین شرایطی مارکس، که هم یک فیلسوف هگلی بی خدا بود و هم یک روشن فکر یهودی قربانی

نژادپرستی و تبعیض های ضد انسانی مذهبی کلیسا،

تحت تأثیر نهضتهای کارگری قرار گرفت که اروپا، به خصوص آلمان و فرانسه و انگلیس را فرا گرفته بود و

مکتبهایی چون سوسیالیسم و کمونیسم و سندیکالیسم، به ویژه از فرانسه نضج می گرفت

که روح و هدف همگی نجات انسان از بیماری مادی شدن در نظام بورژوازی حاکم،

با خود بیگانه شدن در برابر ماشین، مبارزه با فروش کار به عنوان جوهر حقیقی انسان در قبال مزد و نفی

استثمار وحشیانه ای که ماشین هر روز وحشیانه ترش می کرد

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

و نابودی سرمایه داری خصوصی که همه را دیوانه وار به دنبال افزون طلبی و حرص پول

پرستی و زراندوزی تصاعدی (تکاثر) می دواند

و از میان بردن تضاد طبقاتی که جامعه ی انسانی به دو صفت متخاصم تجزیه می کرد

و آزادی طبقات محروم،

و به ویژه کارگز صنعتی، که به صورت پرولتر جدیدی در آمده بود، از اسارت مزدوری

و ماشین و تولید برای سرمایه دار و به طور کلی،

آحاد جامعه ای عاری از تضاد طبقات و رابطهی استثماری جانشین کردن » ارزش کار به جای ارزش پول« |

مارکس با چنین سابقه ای و روحی و بینشی، و شرایط تاریخی و اجتماعی، کاری که کرد،

تبیین و تشریح و تدوین ایدئولوژیک این نهضت بزرگ انسانی و جنبش انقلابی

ضد طبقاتی و ضد استثماری بود. وی برای آن که پیروزی این نهضت

را قطعی و جبری معرفی کند، آن را نتیجه ی جبری قوانین

اجتماعی و عوامل مادی قلمداد کرد که خارج از خواست انسان ها و ارادهی آنها است

و برای آن که این قوانین را علمی نشان دهد

و این جنبش را مرحله ی نهایی یک سلسله تحولات تاریخی جبری، سراغ تاریخ رفت

و به جبر مادی تاریخ تکیه کرد

و فلسفه ی تاریخ خود را بر این اساس تدوین نمود و برای آن که این تضاد و تنازع را که

در این عصر، با پیدایش ماشین و سرمایه داری

به صورت یک جنگ تمام عیار درآمده بود اهمیت و اصالت فوق العاده بخشید، تمامی

جنگها را طوری در طول تاریخ بشریت، جنگ اقتصادی معرفی کرد و

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

سراسر تاریخ را و تمامی فرهنگ ها و نهضتها و مکتب ها را در سرگذشت انسان،

به همان چشم نگریست که در عصر ماشین و سرمایه داری و اصالت تولید و اقتصاد،

یعنی قرن نوزدهم اروپای غربی مطرح بود.

از همین زاویه مذهب را دید و آن چه را در چهرهی پاپ می بیند،

در سیمای مسیح نیز نشان گرفت. در حالی که چهرهی پاپ به امپراتور روم بیشتر شبیه بود تا عیسی

مسیح ماهی گیر پابرهنه ای از فلسطین،

که موعود قومی مظلوم بود و قربانی قدرت های حاکم، و تاجی از خار بر سر داشت

و می گفت اگر یک طناب ضخیم کشتی به سوراخ سوزن برود، یک زراندوز هم به بهشت می تواند رفت.

مقصود از پاپ، تنها پاپ قرن نوزدهم نیست. حتی مقصود دستگاه کلیسای کاتولیک نیست.

بل که مقصود، طبقهی رسمی روحانیتی است که به نام مذهبهای گوناگون در اول تاریخ نیروی ایمان جامعه را در اختیار داشتند

و از سیمانی برای تحکیم نظام ظالمانه ای که اکثریت مردم را قربانی اشرافیت یک اقلیت حاکم می کرد، می ساختند.

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

این بود که به عنوان زیربنای فکری سوسیالیستی، مادہ پرستی را برگزید تا به عقیده ی خود زیربنای فکری

اشرافیت و حاکمیت و استبداد و جمود را، که مذهب را، نفی کند

و برای نفی آن، ریشه ی خداپرستی را که مذهب بر آن استوار است، قطع نماید .

اما اگر روشن فکر انسانی است که آزاد می اندیشد و درون می بیند و خود به کشف و طرح و تجزیه و تحلیل

مستقیم در واقعیت های عینی می پردازد و مستقلا اجتهاد می کند و راه می یابد و راه می نماید،

باید از تقلید بپرهیزد و باید از تکرار قضاوتهای دیگر حذر کند و باید تحت تأثیر نبود و شخصیت و

جاذبه ی قهرمانان و بزرگان و پیشوایان قرار نگیرد

و به گفته علی، آموزگار حقیقت، «رجال را به حق بشناسد و ارزیابی کند؛ نه حق را به رجال.»

بنابراین، من و تو، روشن فکر وابسته به جامعه ای دیگر و تاریخی دیگر و وضعی دیگر

و مذهبی دیگر و حتی زمانی دیگر،

باید از سقوط به مرحلهی مؤمن عامی مقلدی (که رسالهی مرجع تقلید خود را عمل می کند و از او فتوا می

گیرد) «مدپرستان فکری» نوگرایی جلوه کند

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

و اگر روشن فکری مارکس ارزشی دارد، تنها در این است که کوشید تا نهضتی را که بدان

وابسته بود و آرمانی را که بدان ایمان داشت، بشناسد، تجزیه و تحلیل علمی کند، تفسیر نماید، بدان جهت

فکری بخشد،

تاریخ خود را به سود این نهضت تدوین کند و به یاری فلسفه و منطق و علم و اقتصاد و جامعه شناسی و

انسان شناسی، آن را مسلخ نماید

و به طبقه ی کارگری که در برابرش خود را | متحد می یافت،

آگاهی طبقاتی و سلاح ایدئولوژیک دهد و بنابراین، تقلید آگاهانه و علمی و روشن فکرانه از او،

این نیست که به تکرار کورکورانهی کار او بپردازیم و نسخهی او را از چشم بسته عمل کنیم.

بل که این تقلید، یک بیماری

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

عامی است از یک طبیب متخصص. تقلید یک سالم آگاه این است که

هم چون او بکوشیم تا خود طبیعی متخصص شویم و این تقلید یکی نیست اگر مارکس، که

مذهب را در چهرهی پاپ کاتولیک می شناسد و نقش مذهب را نقش کلیسا در قرون وسطی می گیرد

و به همین اندازه از تاریخ مذهب آگاه است که تنها نیروی مذهب حاکم را در تاریخ می بیند

و در نتیجه، قیام موسی را در قدرت خاخام و احبار و صهیونیسم را می بیند، و مکتب عیسی را در نظام

کلیسا، و اسلام محمد را در قدرت سلسلهی خلفا، و تشیع علوی را در سلطنت صفوی…

ما با تکرار این احکام، نه تنها یک سوسیالیست نخواهیم شد و یک روشن فکر مسؤول حقیقت پرست

نخواهیم بود،

که به صورت خوار ترین مقلد چشم و گوش بسته و یا خود بیگانه ای نزول خواهیم کرد

که در برابر مرجع تقلید خویش، نه تنها قدرت تشخیص و حق قضاوت و استقلال رأی خود را نفی و طرد می

کنیم و تکذیب می نماییم .

شناخت امروز ما از تاریخ و از مذهب، بسیار وسیع تر و عمیق تر از شناختی است که ماتریالیست

قرن ۱۹ داشت. مذهب ناشی از جهل یا ترس یا روح جمعی قبایل، به صورت های اجتماعی مذهب است،

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

که مذهب در طرف اجتماعی خاصی شکلی هم ساز با نظام فکری و مادی آن گرفته است.

در حالی که امروز ما قادریم مذهب را به عنوان یک استعداد

ویژهی انسانی و بعدی از ابعاد روان بشری،

از صورت عینی آن در حالی یک نظام تولیدی و اجتماعی حاص در یم مرحله ی تاریخی خاص، تفکیک کنیم.

مذهب، احاسی است که از «خودآگاهی وجودی» انسان سر می زند و او را به سوی کمال وجودی،

از طریق پرستش ارزش های متعالی می خواند و در تکامل یافته ترین مرحله ی آن، که توحید است،

مجموعه ی این ارزش های متعالی از قبیل زیبایی، خیر، بینایی، آفرینندگی،

ارادهی آزاد، دانش، کمال، هدایت، استعنا، حقیقت، حق، عدالت، دشمنی با جهل و ظلم و ذلت،…

در وجودی معبودی به نام خدا پرستش می شود و برای تقرب به آن، کوشش می شود .

اگر چنینی نیرویی در نظام های طبقاتی حاکم بر تاریخ، در خدمت قدرتمندان قرار گرفته به زیان مردم، این بدترین و فاجعه آمیز ترین شاهد

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

قربانی شدن انسان در این نظامهای ضد انسانی است

و مظلوم ترین حق و عزیزترین شهید انسانیت در تاریخ، نامش «مذهب» است

و رسالت روشن فکر انسان دوست، نجات این قربانی و احیای این شهید تاریخ است؛

نه طرد و نفی و تکذیب و حتی آلودن آن چه در این صورت روشن فکر آزادی خواه و انسان دوست،

با دشمنان همیشگی بشریت و قداره بندان و قدرتمندان و جادوگران و افسون سازان و ساحران

فرعونها، که مذهب را مسخ کرده و قربانی منافع طبقاتی خویش ساختند،

هم دست و هم داستان می شود. آری، نقش طبقاتی مذاهب رسمی، همیشه نقش ضد مردمی بوده است

و در مسیر منافع طبقات حاکم. اما مگر نقش فلسفه و علم و هنر و ادبیات و صنعت چنین نبوده است؟

در این صورت روشن فکر مسؤول، برای خدمت به خلق محروم، باید این ارزش ها را از انحصار طبقاتی اش

رها سازد و به خدمت خلق أورد، یا از ریشه آنها را نفی کند و به طور مطلق در برابرشان جبهه گیری نماید؟

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

توده های بی خانمان هرگز از صنعت و هنر و معماری نصیبی نداشته است.

معماری همواره در طول تاریخ، خدمت گزار انحصاری و اختصاصی کاخ نشینان وبده است.

در این حال، تعصبی خنده آور نخواهد بود که احساسات مردمی ما را برانگیزد.

یک ذهن پیشرفتهای عادی نیز به سادگی می تواندمعماری» را از «آثار معماری» تفکیک کند.

وانگهی، کدام مذهب امروز پیش از مسلمانان، این جامعه شناسی مذهبی است

که اسلام را از نظر جهت گیری یک مذهب اجتماعی با گرایش زمینی واقعیت گرا، توجه طبیعت و اقتصاد و اجتماعی و حتی به شدت سیاسی می شناسد

و قرآن «مردم عدالت خواه» را در صف پیامبران نام می برد و بزرگترین صفت خدایی خویش را «قائم بالقسط» میخواند

و انسان هایی که در نظام های ضد انسانی محکوم و ضعیف و محروم شده اند (مستضعفین)

به رهبری انسان ها و وراثت زمین نوید می دهد و این پیروزی را جبری و قطعی می شمارد .

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

و پیامبرش، چندان به اصالت زندگی مادی، به عنوان لازمه ی جبری و اجتناب ناپذیر زندگی معنوی،

می اندیشد که رسما اعلام می کند که «هر که معاشی ندارد، معاد ندارد.»

و سراسر زندگی و مبارزه اش

در ویران کردن نظام فکری و اجتماعی و اخلاقی و اقتصادی اشرافیت وقت بوده است.

چه گونه این مذهب را با مذهبهای صوفیانه ای که رستگاری انسان را از طریق زهد

و ریاضت و عبادت فردی و انزوای اجتماعی و نفی وابستگی به جمع سرنوشت خلق و حتی فراموشی

جامعه و جهان و فرو رفتن در درون خود ارائه می توان یکی شمرد و دربارهی دو موضوع متناقض

و دو قطب متضاد، یک قضاوت مشترک کرد و هر دو را مترادف خواند .

دانلود کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکتر شریعتی

دانلود رایگان کتاب اگر مارکس و پاپ نبودند – دکترشریعتی

و اما اسلام؛ کدام اسلام؟ کدام روشن فکری است که از جامعه ی اسلامی برخاسته باشد

و با حداقل شناختی که طبیعتا از اسلام دارد،

نتواند میان اسلام به عنوان مذهبی حاکم در تاریخ، و اسلام به عنوان مذهبی محکوم و قربانی و

شهید در همین تاریخ، تمییز دهد و به راستی باور کرده باشد

که خلافت اموی و عباسی و سلطنت های وابسته یا وارث آن، ادامه ی راستین رسالت پیامبر است؟

چنین باوری چنان ساده لوحانه است که باید در میان عوامی که قربانی قرن ها توطئهی تبلیغاتی

دستگاههای جباران، که به نام اسلام، مردم را به تسلیم می خواندند، جست؛

[نه] در زبان یک روشن فکر آگاه و حق پرستی که هم هوشیار است و هم تاریخ

خویش را خوب می شناسد. روشن فکری مثل طب و

و..